herb zagłoba

Herb Zagłoba źródło

Herb Zagłoba – w polu błękitnym podkowa srebrna ze srebrnym krzyżem (mieczem), herb rodziny Kleniewskich właścicieli dóbr opolskich w latach 1871-1945

Rodzina Kleniewskich, wywodzi się   z ziemi płockiej,  ze wsi Kleniewo. Józef Kleniewski w 1773 r. zakupił majątek Ciołki (Ciołków) w województwie płockim. Miał dwóch synów Grzegorza i Stanisława. Grzegorz, ziemianin był ojcem Franciszka, który zakupił dobra opolskie w 1871 r. Stanisław major piechoty Księstwa Warszawskiego, uczestnik kampanii rosyjskiej Napoleona, odznaczony był krzyżem Legii Honorowej i Złotym Krzyżem Polskim. Franciszek Kleniewski (1812-1883), ziemianin i przemysłowiec urodzony w Ciołkowie w powiecie płockim, żonaty z Marią z Lasockich ( 1820-1891). Działalność gospodarczą rozpoczął od dzierżawy folwarków. W 1846 r. przeniósł się w okolice Dęblina gdzie wziął w dzierżawę rozległe dobra Życzyn. w 1854 r. nabył w Zagłębiu Dąbrowskim obszerne i dobrze zagospodarowane zakłady przemysłowe ( huta żelaza, fryszerka, kopalnia węgla, gorzelnia ). Administrując nimi, osiągnął duży sukces ekonomiczny. Po kilku latach wycofał swój kapitał z przemysłu i nabył rozległe dobra w Zaborowie w powiecie płockim. Jako właściciel majątku rozwinął działalność gospodarczą społeczną i polityczną. Działał  w Towarzystwie Rolniczym, wspólnie z innymi ziemianami założył w 1859 r. „ Dom Zleceń Rolników Płockich” pierwszą tego typu instytucję w Królestwie Polskim. Za działalność polityczną i poparcie powstania styczniowego Franciszek Kleniewski przez rok był więziony w twierdzy modlińskiej. W 1871 roku wspólnie z synami Władysławem i Janem nabył dobra opolskie w powiecie puławskim, za kwotę ok.577,5 tysięcy rubli. 

Obszerne dobra w skład których wchodziło 20 folwarków ponad 26 tyś. mórg ( ok. 13 tyś ha) Kleniewscy zakupili od spadkobierców Kazimierza Wydrychiewicza. Rok później nastąpił podział majątku pomiędzy braćmi. Władysław otrzymuje dwa klucze, Opole Lubelskie i Niezdów, młodszy Jan cztery klucze Łaziska, Kluczkowice, Wrzelów i Szczekarków.  Franciszek Kleniewski oprócz dwóch synów miał jeszcze dwie córki. Starsza Tekla wyszła za mąż za Stanisława Sonenberga ( z rodziny baronów kurlandzkich), ziemianina, przemysłowca, rolnika i ho

dowcę, w wianie otrzymała od ojca zakupiony w 1873, majątek Kijany. Druga córka Maria, wyszła za mąż za Feliksa Czesnaka, adwokata z Krakowa, dostała od ojca majątek Gardzienice.

Na starość Kleniewski wraz z żoną osiadł w Warszawie. Zmarł 25.10.1883 roku i został pochowany w grobie rodzinnym we Wrzelowcu.

Rodzina Kleniewskich na schodach pałacu w Kluczkowicach

Starszy syn Franciszka Władysław urodził się w 1844 roku w Ciołkowie w Płockim, zmarł w 1912, ożeniony się w 1876 z Marią Grzybowską, zamieszkał w odziedziczonym po podziale majątku klasycystycznym pałacu w Niezdowie. Starannie wykształcony, patriota i pozytywista. Uczestnik powstania styczniowego, więziony, wykupiony przez matkę Marię Kleniewską. Położył duże zasługi dla rozwoju rolnictwa i instytucji kredytowych, takich jak Bank Handlowy w Warszawie. Posiadał prawo propinacji nadane przez władze carskie właścicielom ziemskim. Była to wyłączność na produkcję i sprzedaż piwa i gorzałki ludności wiejskiej. Władysław w poczuciu obywatelskiego obowiązku, nie chcąc rozpijać miejscowej ludności, zlikwidował propinacje rezygnując tym samym z ogromnych dochodów. Zasłynął również jako znawca i hodowca koni arabskich. Miał trzynaścioro dzieci. Pałac w Niezdowie otrzymały dwie córki Olcha i Dziwa zakonnice – szarytki. W 1923 podarowały go innemu zakonowi – Służkom NMP. Obecnie pałac jest w prywatnych rękach.

Młodszy syn Franciszka Jan urodził się 11 grudnia 1845 roku w Ciołkowie, w ziemi płockiej, zmarł w 1918 r. w Warszawie. Szkołę średnią ukończył w Warszawie, tam też studiował prawo w Szkole Głównej. Następnie kontynuował studia w Akademii Rolniczej w Hohenheim Odziedziczone przez Jana dobra o łącznej powierzchni 10812 morgów , należały pod względem wielkości do największych w guberni lubelskiej. Zadłużone i zaniedbane posiadłości z biegiem lat przekształcił we wzorowe gospodarstwo, zmieniając profil majątków z nieopłacalnej uprawy zbóż, na intensywną uprawę roślin przemysłowych. Zaprowadził na szeroką skalę uprawę buraków cukrowych, chmielu, ziemniaków, jęczmienia. Promował rozwój przemysłu rolno- spożywczego, przetwarzając na miejscu uzyskane płody.

Szczególne zasługi poniósł Jan Kleniewski dla rozwoju chmielarstwa. Założył jedne z największych w Królestwie Polskim plantacji chmielu ( 100 morgów ). Posiadał w swoich dobrach siarkownię i prasownię, które umożliwiły mu prowadzenie plantacji na wysokim poziomie. W roli przemysłowca Kleniewski zadebiutował w 1883 roku, współtworząc cukrownię w Opolu Lubelskim, a dziesięć lat później w 1894 r. buduję  własną we Wrzelowie na Powiślu nazwaną od herbu Kleniewskich „ Zagłoba”. Z innych zakładów rolniczo-przemysłowych Kleniewski rozbudował i unowocześnił browar w Kluczkowicach istniejący od 1827 r. założył gorzelnię i rektyfikację spirytusu w Łaziskach. Zorganizował na własne potrzeby cegielnie w Łemszczyżnie, fabrykę kafli, fabrykę serów szwajcarskich w Szczekarkowie, liczne piekarnie. Przy 400-morgowej plantacji wikliny na Bożym Darze nad Wisłą powstała w 1902 r. fabryka koszyków. Surowiec drzewny (1600 morgów)przetwarzany był w tartakach, stolarniach gdzie wyrabiano gont, parkiety, boazerię meble i terpentyniarni. W Kluczkowicach prowadzono gospodarstwa rybne. Hodowano tam karpie, liny, szczupaki, karasie. Działalność gospodarcza Jana Kleniewskiego spowodowała, że jego majątek należał do najlepszych na Lubelszczyźnie pod względem uprawy i rangi przemysłu. Oprócz działalności gospodarczej, Kleniewscy zajmowali się na szeroką skalę działalnością społeczną. Szczególne zasługi w tej dziedzinie położyła żona Jana Kleniewskiego, Maria  z Jarocińskich, Jan Kleniewski popierał rozwój spółdzielczości kredytowej. Był jednym z członków założycieli Lubelskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu powołanego w 1898 r. Rok później zostaje prezesem Lubelskiego Stowarzyszenia Rolniczego. Wybudował przy cukrowni w Zagłobie nowoczesne czworaki, budynki te zgłoszone do konkursu na nowoczesne budownictwo przemysłowe w Paryżu w 1900 r., zdobyły złoty medal. Kleniewski zainicjował akcję budowy wałów przeciwpowodziowych. Za jego staraniem Opolszczyzna otrzymała podczas pierwszej wojny światowej, linię kolejki wąskotorowej Zagłoba- Nałęczów, z odnogą z Karczmisk do Opola łącznie 35 km długości, co znacznie poprawiło trudne warunki komunikacyjne. Jan Kleniewski dzięki pracowitości, gospodarności i otwartości na propozycję rodzącego się kapitalizmu, doprowadził swój majątek do rozkwitu i znacznie go pomnożył. Jako ziemianin, przemysłowiec i społecznik sprawdził się w każdej z tych ról.

Maria z Jarocińskich Kleniewska  żona Jana Kleniewskiego urodziła się  w 1862 r. zmarła w 1947, to jedna z aktywniejszych polskich działaczek społecznych przełomu wieków. Działalność oświatową podjęła wkrótce po ślubie. Zakładała  ochronki i szkołę elementarną dla dzieci wiejskich w Kluczkowicach. Warsztaty szkoleniowe dla wiejskich dziewcząt w Wrzelowcu, Kluczkowicach,   i  Szczekarkowie gdzie uczono je: krawiectwa, tkactwa, koronczarstwa, hafciarstwa. Wykształcono 317 dziewcząt. Organizowała dwumiesięczne kursy społeczno-gospodarcze dla młodych ziemianek ,gdzie  uczono je przetwórstwa owocowego, buchalterii. 1905-1908 organizowała  tajne komplety w Kluczkowicach. Z jej  inicjatywy powstały liczne organizacje kobiece, pierwsza „ Koło Pracy Kobiet” z której z czasem rozwinęło się dwunastotysięczne Zjednoczone Koło Ziemianek, której pierwszą przewodniczącą zostaje Maria Kleniewska.

Maria Kleniewska założyła  inne organizacje kobiece: koło włościanek „Zgoda”, „Gościnę”- ta zorganizowała  Zjazd Kobiet Polskich w Krakowie 1913, współtworzyła wraz ze Stronnictwem Demokratycznym akcję „ Swój do swego”. Zakłada Polską Macierz Szkolną

Dzieci Jana i Marii Kleniewskich:

Witold Kleniewski ( 1880 – 1927) W spadku od rodziców otrzymuje folwarki: Szczekarków, Wilków i Lemszczyznę. Gruntownie  wykształcony, studiował rolnictwo w Akademii Rolniczej w Hohenheim, odbywał praktyki na farmach w Niemczech i w Stanach Zjednoczonych. Położył ogromne zasługi w rozwoju sadów i szkółkarstwa na Powiślu. W 1913 zakłada szkółkę drzew owocowych na Leszczyznie  ( 120 morgów), w Szczekarkowie 48 morgową oraz plantację róż  (10 morgów, 100 tyś. sztuk). Firma rolnicza Witolda Kleniewskiego „Lemszczyzna- Szczekarków” oferowała do sprzedaży: jabłonie, śliwy, czereśnie, krzewy  owocowe, róże, byliny, rośliny na żywopłoty, rozsady truskawek i poziomek. Sprzedawał to w swoich sklepach w Warszawie, Białymstoku, Kielcach, Lublinie, Łucku, Poznaniu i Radomiu. Witold Kleniewski był wielokrotnie nagradzany za swoją produkcję i pełnił wiele ważnych funkcji w różnych organizacjach rolniczych. Ożeniony w 1906 r. z Zofią Zieleniewską miał dwóch synów, Jana i Stanisława.

Przemysław Kleniewski (1888 – 1944) Otrzymał w spadku Kluczkowice, folwarki Góry i Kręciszówkę. W 1915 r. ożenił się z Wandą Pleiffrówną, córką bogatego fabrykanta warszawskiego. Za otrzymany posag wybudował tartak, młyn parowy, lokalną elektrownie, rozbudował browar i czworaki na folwarku Góry. Podobnie jak ojciec stara się utrzymać postęp w gospodarowaniu. Kontynuuje uprawy ojca, ponadto zakłada hodowlę krów mlecznych i trzody chlewnej. Zakłada wielohektarowe sady owocowe oraz plantację szparagów, pomidorów (20 ha), kawonów, brzoskwiń. W stawach rybnych, prowadzono hodowlę narybku karpi „lustrzeni” oraz innych ryb hodowlanych. W 1925 zorganizował Ochotniczą Straż Pożarną, Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej które prowadziło bardzo ożywioną działalność kulturalno-oświatową.  Przemysław i Wanda mieli czworo dzieci. Po wywłaszczeniu z majątku w 1941 r. wyjeżdżają do Warszawy gdzie w sierpniu 1944 zostali zamordowani przez gestapo w al. Szucha.

Halina Kleniewska Iłłakowicz  (1883-1973) Wszechstronnie wykształcona, studiowała w Niemczech w Dreźnie i w Szwajcarii w Lozannie, od najwcześniejszych lat pomagała matce w pracy społecznej. Prowadziła warsztaty zawodowe w Szczekarkowie, szwalnie w Kluczkowicach, nauczała, była dla matki ogromnym wsparciem.  W 1907 r. poślubiła Witolda Iłłakowicza adwokata, od rodziców w wianie otrzymała Łaziska. Młoda para zamieszkała w drewnianym domu projektu Stanisława Witkiewicza, rozbudowanym i uzupełnionym  wieżą typu ariańskiego w 1913 r. przez Stanisława Skórewicza. Dom był bardzo dobrze wyposażony, spłonął w latach 50-tych. Iłłakowicze mieli trzech synów, Olgierda –Jerzego, Adama i Witolda.